ΤΟ ΕΥΛΟΓΗΜΕΝΟ ΤΡΙΩΔΙΟ
Κυριακὴ τῆς Ἀπόκρεῳ: Ἡ εὐλογημένη ἀλλά καὶ φοβερὰ ὥρα τῆς Δευτέρας Παρουσίας
Τὸ
φοβερὸ καὶ συγκλονιστικὸ γεγονὸς τῆς Δευτέρας Παρουσίας τοῦ Χριστοῦ
μας, ἀδελφοί, ἀκούσαμε στὸ σημερινὸ εὐαγγελικὸ ἀνάγνωσμα. Ἂς
προσεγγίσουμε τὶς πτυχές του μέσα ἀπὸ τὰ ὑμνολογικὰ κείμενα τῆς
Ἐκκλησίας μας, μήπως καὶ συνέλθουμε, μήπως καὶ μετανοήσουμε, γιὰ νὰ
προλάβουμε τὴν φοβερὰ καὶ ἀδυσώπητη κρίση.
«Πόσο
φοβερὴ ὥρα θὰ εἶναι τότε, ὅταν καθίσῃ ὁ Κριτὴς σὲ θρόνο φοβερό! θὰ
ἀνοίγονται βιβλία καὶ πράξεις θὰ ἐλέγχονται καὶ τὰ κρυπτὰ τοῦ σκότους θὰ
δημοσιεύονται· Ἀκοῦστε, βασιλιάδες τῆς γῆς καὶ ἄρχοντες, δοῦλοι καὶ
ἐλεύθεροι, ἁμαρτωλοὶ καὶ δίκαιοι, πλούσιοι καὶ πτωχοί· ἔρχεται Κριτής,
ποὺ πρόκειται νὰ κρίνῃ τὴν οἰκουμένη· ποιός μπορεῖ νὰ σταθῇ ἐνώπιόν Του,
ὅταν ἄγγελοι παρίστανται, ἐλέγχοντας τὶς πράξεις, τὶς σκέψεις, τὶς
ἐπιθυμίες, ποὺ ἔγιναν σὲ κάθε στιγμὴ τῆς ἡμέρας καὶ τῆς νύχτας;».
«Ψυχή
μου, κοίταξε· νηστεύεις; τότε μὴν ξεχνᾷς τὸν φτωχὸ πλησίον σου. Ἀπέχεις
ἀπὸ τὶς τροφές; τότε μὴν κατακρίνῃς τὸν ἀδελφό σου, γιὰ νὰ μὴν σταλῇς
στὴ φωτιὰ καὶ κατακαῇς σὰν κερί, ἀλλὰ νὰ σὲ εἰσαγάγῃ ἀνεμπόδιστα ὁ
Χριστὸς στὴ Βασιλεία Του».
«Σκέφτομαι
τὴν ἡμέρα ἐκείνη καὶ τὴν ὥρα, ὅταν ὅλοι γυμνοί, σὰν κατάδικοι, θὰ
παρουσιαστοῦμε μπροστὰ σ’ Ἐσένα, τὸν ἀδέκαστο Κριτή· τότε θὰ ἠχήσῃ
δυνατὰ ἡ σάλπιγγα καὶ θὰ κλονιστοῦν τὰ θεμέλια τῆς γῆς καὶ τοῦ
σύμπαντος· οἱ νεκροὶ θὰ ἀναστηθοῦν ἀπὸ τοὺς τάφους κι ὅλοι θὰ λάβουν
ἴδιο σῶμα καὶ ὅλων τῶν ἀνθρώπων οἱ κρυφὲς πράξεις θὰ γίνουν φανερὲς
ἐνώπιόν Σου· θὰ κλαῖνε καὶ θὰ ὀδύρονται καὶ θὰ τραβήξουν γιὰ τὸ ἐξώτερο
πῦρ ὅσοι ποτὲ δὲν μετανόησαν· ὁ δὲ κλῆρος τῶν δικαίων μὲ χαρὰ καὶ
ἀγαλλίασῃ θὰ εἰσέλθῃ γιὰ τὸν οὐράνιο γάμο».
«Τί
φόβος τότε, ὅταν θὰ ἑτοιμαστῇ ὁ θρόνος καὶ θὰ ἀνοιχτοῦν τὰ βιβλία τῆς
ζωῆς καὶ καθίσῃ ὁ Θεὸς νὰ κρίνῃ τὸν κόσμο! ὅταν καὶ οἱ ἄγγελοι μὲ φόβο
θὰ παρίστανται καὶ ὁ ποταμὸς τῆς φωτιᾶς θὰ τραβᾷ πρὸς τὸ μέρος του, τότε
τί θὰ κάνουμε, ὅσοι εἴμαστε ὑπεύθυνοι γιὰ πολλὲς ἁμαρτίες; Κι ὅταν Τὸν
ἀκούσουμε νὰ προσκαλῇ τοὺς εὐλογημένους τοῦ Ἐπουρανίου Πατρός Του στὴν
Βασιλεία Του, τοὺς δὲ ἁμαρτωλοὺς νὰ ἀποπέμπῃ στὴν κόλαση, ποιός θὰ
ἀντέξῃ τότε τὴν φοβερὴ ἐκείνη ἀπόφαση;».
«Ἀκούοντας
τὴν θρηνολογία τοῦ πλουσίου μέσα στὴ φλόγα τῆς βασάνου, κλαίω καὶ
ὀδύρομαι, ὁ ἄθλιος, διότι μοῦ ἀξίζει ἡ ἴδια καταδίκη».
«Ἀλίμονό
σου, ταλαίπωρη ψυχή! μέχρι πότε θὰ εἶσαι ἀναίσθητη καὶ δὲν θὰ κόβῃς τὰ
πάθη σου; μέχρι πότε θὰ ἀφήνεσαι στὴν τεμπελιά; γιατὶ δὲν ἐνθυμῆσαι τὴν
φοβερὴ ὥρα τοῦ θανάτου; γιατὶ δὲν τρέμῃς ποὺ θὰ βρεθῇς στὸ φρικτὸ βῆμα
τοῦ Σωτῆρος; ἅραγε τί θὰ ἀπολογηθῇς; τὶ θὰ ἀποκριθῇς; τὰ ἔργα σου καὶ οἱ
πράξεις σου θὰ στέκονται πρὸς ἔλεγχο καὶ κατηγορία σου. Λοιπόν, ψυχή, ὁ
χρόνος ἔφτασε· τρέξε, πρόφτασε, βόησε μὲ πίστη: ‘ἁμάρτησα, Κύριε,
ἁμάρτησα, ἀλλὰ γνωρίζω ὅτι εἶσαι φιλάνθρωπος· μὴ μὲ ἐμποδίσῃς νὰ βρεθῷ
στὴ δεξιὰ πλευρὰ τοῦ θρόνου Σου’».
«Ἂς
ζήσουμε σύμφωνα μὲ τὶς ἐντολὲς τοῦ Θεοῦ· ἂς διαθρέψουμε τοὺς
πεινασμένους, ἂς ποτίσουμε τοὺς διψασμένους, ἂς ντύσουμε τοὺς γυμνούς,
ἂς προσφέρουμε στέγη στοὺς ξένους, ἂς ἐπισκεφθοῦμε τοὺς ἀσθενεῖς καὶ
τοὺς φυλακισμένους, ὥστε νὰ εἴμαστε ἀνάμεσα σὲ αὐτοὺς ποὺ ὁ Κύριος θὰ
πῇ: ‘Ἐλᾶτε οἱ εὐλογημένοι τοῦ Πατρός Μου, γιὰ νὰ κληρονομήσετε τὴν
Βασιλεία Μου’».
Λόγια
ποὺ συνταράσσουν τὴν παραλελυμένη καρδιά μας, ἀδελφοί, ὅλα τὰ παραπάνω
ἀριστουργήματα τῆς ἐκκλησιαστικῆς μας ποιήσεως. Ἐξάπαντος λόγια ἀληθινά,
γιατὶ δὲν εἶναι ψέμα ὅτι ὁ Χριστὸς ἀνέστη καὶ ἔρχεται καὶ πὼς εἶναι
κοντά ἡ ὥρα, ἡ φοβερὴ ἡμέρα Του, ὁπότε ὅλοι οἱ ἄνθρωποι θὰ κριθοῦμε ὁ
καθένας ξεχωριστὰ γιὰ τὶς πράξεις μας. Τίποτε ἀπὸ ὅσα ζήσαμε, ἀπὸ ὅσα
σκεφτήκαμε, ἀπὸ ὅσα εἴπαμε, ἀπὸ ὅσα κάναμε, σὲ ἡμέρα καὶ νύχτα, μπροστὰ
σὲ ἄλλους ἢ κρυφὰ ἀπὸ ὅλους, στὶς ἐρημιὲς ἠ στοὺς πολυσύχναστους
δρόμους, δὲν θὰ γλυτώσῃ ἀπὸ τὴν δημοσίευση. Ὅλα θὰ βγοῦν στὸ φῶς, γιατὶ ἡ
ἡμέρα Κυρίου θὰ εἶναι φῶς, ἄκτιστο φῶς, ποὺ ἄλλους θὰ καταξιώσῃ καὶ
ἄλλους θὰ καταδικάσῃ. Ὅλα εἶναι γυμνὰ καὶ τετραχηλισμένα μπροστὰ στὰ
μάτια τοῦ Θεοῦ· τίποτε δὲν θὰ μείνῃ κρυφὸ ἐκείνη τὴν ὥρα. Ἐκεῖνοι ποὺ
ἐφήρμοσαν τὴν πρὸς τὸν Θεὸ ἀγάπη ἔμπρακτα καὶ πρὸς τὸν πλησίον, θὰ
ἀπολαύσουν τὴν αἰώνια ζωή· ἐκεῖνοι ποὺ ἔζησαν γιὰ τὸν ἑαυτό τους, θὰ
καταδικαστοῦν στὴν αἰώνια κόλαση, μέσα στὸ φῶς τὸ ἄκτιστο, ποὺ θὰ
ἀποκαλύψῃ τὴν κολαστικὴ διάσταση τοῦ ἐγωϊσμοῦ, τῆς ἀσπλαχνίας, τῆς
κακίας, τῆς πονηρίας, τῆς ἁμαρτίας. Μέσα σὲ αὐτὸν τὸ ἄκτιστο καὶ συνεχῆ
καὶ ἄσβεστο εἰς τοὺς αἰῶνας φωτισμὸ ὅσα δὲν πρόλαβαν ἢ δὲν θέλησαν οἱ
ἄνθρωποι νὰ μισήσουν καὶ νὰ ἐξομολογηθοῦν θὰ παραμένουν ὄνειδος καὶ
ἔλεγχος παντοτινὸς καὶ ἀβάσταχτος καὶ ἀνυπόφορος.
Ὁ
βίος μας εἶναι καιρὸς μετανοίας. Ἂς ἑτοιμαστοῦμε, ἀδελφοί μου, γιατὶ ὁ
θάνατος δὲν ξέρουμε πότε θὰ μᾶς κτυπήσῃ τὴν πόρτα. Ἂς ζήσουμε σύμφωνα μὲ
τὶς ἐντολὲς τῆς ἀγάπης, γιὰ νὰ δικαιούμαστε τὴν κληρονομία τῆς ἀγάπης,
ὅταν θὰ ἔρθῃ ἡ εὐλογημένη ὥρα τῆς Δευτέρας Παρουσίας τοῦ Κυρίου μας.
Τὸ φοβερὸ καὶ συγκλονιστικὸ γεγονὸς τῆς Δευτέρας Παρουσίας τοῦ Χριστοῦ μας, ἀδελφοί, ἀκούσαμε στὸ σημερινὸ εὐαγγελικὸ ἀνάγνωσμα. Ἂς προσεγγίσουμε τὶς πτυχές του μέσα ἀπὸ τὰ ὑμνολογικὰ κείμενα τῆς Ἐκκλησίας μας, μήπως καὶ συνέλθουμε, μήπως καὶ μετανοήσουμε, γιὰ νὰ προλάβουμε τὴν φοβερὰ καὶ ἀδυσώπητη κρίση.
«Πόσο
φοβερὴ ὥρα θὰ εἶναι τότε, ὅταν καθίσῃ ὁ Κριτὴς σὲ θρόνο φοβερό! θὰ
ἀνοίγονται βιβλία καὶ πράξεις θὰ ἐλέγχονται καὶ τὰ κρυπτὰ τοῦ σκότους θὰ
δημοσιεύονται· Ἀκοῦστε, βασιλιάδες τῆς γῆς καὶ ἄρχοντες, δοῦλοι καὶ
ἐλεύθεροι, ἁμαρτωλοὶ καὶ δίκαιοι, πλούσιοι καὶ πτωχοί· ἔρχεται Κριτής,
ποὺ πρόκειται νὰ κρίνῃ τὴν οἰκουμένη· ποιός μπορεῖ νὰ σταθῇ ἐνώπιόν Του,
ὅταν ἄγγελοι παρίστανται, ἐλέγχοντας τὶς πράξεις, τὶς σκέψεις, τὶς
ἐπιθυμίες, ποὺ ἔγιναν σὲ κάθε στιγμὴ τῆς ἡμέρας καὶ τῆς νύχτας;».
«Ψυχή
μου, κοίταξε· νηστεύεις; τότε μὴν ξεχνᾷς τὸν φτωχὸ πλησίον σου. Ἀπέχεις
ἀπὸ τὶς τροφές; τότε μὴν κατακρίνῃς τὸν ἀδελφό σου, γιὰ νὰ μὴν σταλῇς
στὴ φωτιὰ καὶ κατακαῇς σὰν κερί, ἀλλὰ νὰ σὲ εἰσαγάγῃ ἀνεμπόδιστα ὁ
Χριστὸς στὴ Βασιλεία Του».
«Σκέφτομαι
τὴν ἡμέρα ἐκείνη καὶ τὴν ὥρα, ὅταν ὅλοι γυμνοί, σὰν κατάδικοι, θὰ
παρουσιαστοῦμε μπροστὰ σ’ Ἐσένα, τὸν ἀδέκαστο Κριτή· τότε θὰ ἠχήσῃ
δυνατὰ ἡ σάλπιγγα καὶ θὰ κλονιστοῦν τὰ θεμέλια τῆς γῆς καὶ τοῦ
σύμπαντος· οἱ νεκροὶ θὰ ἀναστηθοῦν ἀπὸ τοὺς τάφους κι ὅλοι θὰ λάβουν
ἴδιο σῶμα καὶ ὅλων τῶν ἀνθρώπων οἱ κρυφὲς πράξεις θὰ γίνουν φανερὲς
ἐνώπιόν Σου· θὰ κλαῖνε καὶ θὰ ὀδύρονται καὶ θὰ τραβήξουν γιὰ τὸ ἐξώτερο
πῦρ ὅσοι ποτὲ δὲν μετανόησαν· ὁ δὲ κλῆρος τῶν δικαίων μὲ χαρὰ καὶ
ἀγαλλίασῃ θὰ εἰσέλθῃ γιὰ τὸν οὐράνιο γάμο».
«Τί φόβος τότε, ὅταν θὰ ἑτοιμαστῇ ὁ θρόνος καὶ θὰ ἀνοιχτοῦν τὰ βιβλία τῆς ζωῆς καὶ καθίσῃ ὁ Θεὸς νὰ κρίνῃ τὸν κόσμο! ὅταν καὶ οἱ ἄγγελοι μὲ φόβο θὰ παρίστανται καὶ ὁ ποταμὸς τῆς φωτιᾶς θὰ τραβᾷ πρὸς τὸ μέρος του, τότε τί θὰ κάνουμε, ὅσοι εἴμαστε ὑπεύθυνοι γιὰ πολλὲς ἁμαρτίες; Κι ὅταν Τὸν ἀκούσουμε νὰ προσκαλῇ τοὺς εὐλογημένους τοῦ Ἐπουρανίου Πατρός Του στὴν Βασιλεία Του, τοὺς δὲ ἁμαρτωλοὺς νὰ ἀποπέμπῃ στὴν κόλαση, ποιός θὰ ἀντέξῃ τότε τὴν φοβερὴ ἐκείνη ἀπόφαση;».
«Ἀκούοντας τὴν θρηνολογία τοῦ πλουσίου μέσα στὴ φλόγα τῆς βασάνου, κλαίω καὶ ὀδύρομαι, ὁ ἄθλιος, διότι μοῦ ἀξίζει ἡ ἴδια καταδίκη».
«Ἀλίμονό
σου, ταλαίπωρη ψυχή! μέχρι πότε θὰ εἶσαι ἀναίσθητη καὶ δὲν θὰ κόβῃς τὰ
πάθη σου; μέχρι πότε θὰ ἀφήνεσαι στὴν τεμπελιά; γιατὶ δὲν ἐνθυμῆσαι τὴν
φοβερὴ ὥρα τοῦ θανάτου; γιατὶ δὲν τρέμῃς ποὺ θὰ βρεθῇς στὸ φρικτὸ βῆμα
τοῦ Σωτῆρος; ἅραγε τί θὰ ἀπολογηθῇς; τὶ θὰ ἀποκριθῇς; τὰ ἔργα σου καὶ οἱ
πράξεις σου θὰ στέκονται πρὸς ἔλεγχο καὶ κατηγορία σου. Λοιπόν, ψυχή, ὁ
χρόνος ἔφτασε· τρέξε, πρόφτασε, βόησε μὲ πίστη: ‘ἁμάρτησα, Κύριε,
ἁμάρτησα, ἀλλὰ γνωρίζω ὅτι εἶσαι φιλάνθρωπος· μὴ μὲ ἐμποδίσῃς νὰ βρεθῷ
στὴ δεξιὰ πλευρὰ τοῦ θρόνου Σου’».
«Ἂς
ζήσουμε σύμφωνα μὲ τὶς ἐντολὲς τοῦ Θεοῦ· ἂς διαθρέψουμε τοὺς
πεινασμένους, ἂς ποτίσουμε τοὺς διψασμένους, ἂς ντύσουμε τοὺς γυμνούς,
ἂς προσφέρουμε στέγη στοὺς ξένους, ἂς ἐπισκεφθοῦμε τοὺς ἀσθενεῖς καὶ
τοὺς φυλακισμένους, ὥστε νὰ εἴμαστε ἀνάμεσα σὲ αὐτοὺς ποὺ ὁ Κύριος θὰ
πῇ: ‘Ἐλᾶτε οἱ εὐλογημένοι τοῦ Πατρός Μου, γιὰ νὰ κληρονομήσετε τὴν
Βασιλεία Μου’».
Λόγια ποὺ συνταράσσουν τὴν παραλελυμένη καρδιά μας, ἀδελφοί, ὅλα τὰ παραπάνω ἀριστουργήματα τῆς ἐκκλησιαστικῆς μας ποιήσεως. Ἐξάπαντος λόγια ἀληθινά, γιατὶ δὲν εἶναι ψέμα ὅτι ὁ Χριστὸς ἀνέστη καὶ ἔρχεται καὶ πὼς εἶναι κοντά ἡ ὥρα, ἡ φοβερὴ ἡμέρα Του, ὁπότε ὅλοι οἱ ἄνθρωποι θὰ κριθοῦμε ὁ καθένας ξεχωριστὰ γιὰ τὶς πράξεις μας. Τίποτε ἀπὸ ὅσα ζήσαμε, ἀπὸ ὅσα σκεφτήκαμε, ἀπὸ ὅσα εἴπαμε, ἀπὸ ὅσα κάναμε, σὲ ἡμέρα καὶ νύχτα, μπροστὰ σὲ ἄλλους ἢ κρυφὰ ἀπὸ ὅλους, στὶς ἐρημιὲς ἠ στοὺς πολυσύχναστους δρόμους, δὲν θὰ γλυτώσῃ ἀπὸ τὴν δημοσίευση. Ὅλα θὰ βγοῦν στὸ φῶς, γιατὶ ἡ ἡμέρα Κυρίου θὰ εἶναι φῶς, ἄκτιστο φῶς, ποὺ ἄλλους θὰ καταξιώσῃ καὶ ἄλλους θὰ καταδικάσῃ. Ὅλα εἶναι γυμνὰ καὶ τετραχηλισμένα μπροστὰ στὰ μάτια τοῦ Θεοῦ· τίποτε δὲν θὰ μείνῃ κρυφὸ ἐκείνη τὴν ὥρα. Ἐκεῖνοι ποὺ ἐφήρμοσαν τὴν πρὸς τὸν Θεὸ ἀγάπη ἔμπρακτα καὶ πρὸς τὸν πλησίον, θὰ ἀπολαύσουν τὴν αἰώνια ζωή· ἐκεῖνοι ποὺ ἔζησαν γιὰ τὸν ἑαυτό τους, θὰ καταδικαστοῦν στὴν αἰώνια κόλαση, μέσα στὸ φῶς τὸ ἄκτιστο, ποὺ θὰ ἀποκαλύψῃ τὴν κολαστικὴ διάσταση τοῦ ἐγωϊσμοῦ, τῆς ἀσπλαχνίας, τῆς κακίας, τῆς πονηρίας, τῆς ἁμαρτίας. Μέσα σὲ αὐτὸν τὸ ἄκτιστο καὶ συνεχῆ καὶ ἄσβεστο εἰς τοὺς αἰῶνας φωτισμὸ ὅσα δὲν πρόλαβαν ἢ δὲν θέλησαν οἱ ἄνθρωποι νὰ μισήσουν καὶ νὰ ἐξομολογηθοῦν θὰ παραμένουν ὄνειδος καὶ ἔλεγχος παντοτινὸς καὶ ἀβάσταχτος καὶ ἀνυπόφορος.
Ὁ βίος μας εἶναι καιρὸς μετανοίας. Ἂς ἑτοιμαστοῦμε, ἀδελφοί μου, γιατὶ ὁ θάνατος δὲν ξέρουμε πότε θὰ μᾶς κτυπήσῃ τὴν πόρτα. Ἂς ζήσουμε σύμφωνα μὲ τὶς ἐντολὲς τῆς ἀγάπης, γιὰ νὰ δικαιούμαστε τὴν κληρονομία τῆς ἀγάπης, ὅταν θὰ ἔρθῃ ἡ εὐλογημένη ὥρα τῆς Δευτέρας Παρουσίας τοῦ Κυρίου μας.
Η έκπληξη της Δευτέρας Παρουσίας
*Η
έκπληξη της Δευτέρας Παρουσίας* Η Δευτέρα Παρουσία του Κυρίου είναι
ήμέρα φοβερή! Θά συγκλονιστεί όλο τό σύμπαν! Ταυτόχρονα, όμως, θά ναι
καί μεγάλη καί συγκλονιστική έκπληξη άπό πολλές άπόψεις. Θά 'ναι
έκπληξη, πρώτα-πρώτα διότι άπολύτως κανείς δέν γνωρίζει πότε άκριβώς θά
γίνει, οϋτε οί άγγελοι, παρά μόνο ό Θεός (Ματθ. κδ' 36). Γι' αύτό
παρήγγειλε ό Κύριος: «Βλέπετε, άγρυπνεΐτε καί προσεύχεσθε- ούκ οϊδατε
γάρ πότε ό καιρός έστι» (Μάρκ. ιγ' 33). Αλίμονο σ' εκείνους πού θά
έχουν άπορροφηθεΐ άπό τις μέριμνες καί τις έγκόσμιες άπολαύσεις. Γι'
αύτούς ή έλευση τού Κυρίου θά 'ναι ... περισσότερα »
ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΖ' ΛΟΥΚΑ ΤΟΥ ΑΣΩΤΟΥ -
«Τῆς
πατρῴας δόξης σου, ἀποσκιρτήσας ἀφρόνως, ἐν κακοῖς ἐσκόρπισα, ὅν μοι
παρέδωκας πλοῦτον· ὅθεν σοι τὴν τοῦ Ἀσώτου, φωνὴν κραυγάζω· Ἥμαρτον
ἐνώπιόν σου, Πάτερ οἰκτίρμον· δέξαι με μετανοοῦντα, καὶ ποίησόν με, ὡς
ἕνα τῶν μισθίων σου».
*Η
έκπληξη της Δευτέρας Παρουσίας* Η Δευτέρα Παρουσία του Κυρίου είναι
ήμέρα φοβερή! Θά συγκλονιστεί όλο τό σύμπαν! Ταυτόχρονα, όμως, θά ναι
καί μεγάλη καί συγκλονιστική έκπληξη άπό πολλές άπόψεις. Θά 'ναι
έκπληξη, πρώτα-πρώτα διότι άπολύτως κανείς δέν γνωρίζει πότε άκριβώς θά
γίνει, οϋτε οί άγγελοι, παρά μόνο ό Θεός (Ματθ. κδ' 36). Γι' αύτό
παρήγγειλε ό Κύριος: «Βλέπετε, άγρυπνεΐτε καί προσεύχεσθε- ούκ οϊδατε
γάρ πότε ό καιρός έστι» (Μάρκ. ιγ' 33). Αλίμονο σ' εκείνους πού θά
έχουν άπορροφηθεΐ άπό τις μέριμνες καί τις έγκόσμιες άπολαύσεις. Γι'
αύτούς ή έλευση τού Κυρίου θά 'ναι ... περισσότερα »
«Τῆς πατρῴας δόξης σου, ἀποσκιρτήσας ἀφρόνως, ἐν κακοῖς ἐσκόρπισα, ὅν μοι παρέδωκας πλοῦτον· ὅθεν σοι τὴν τοῦ Ἀσώτου, φωνὴν κραυγάζω· Ἥμαρτον ἐνώπιόν σου, Πάτερ οἰκτίρμον· δέξαι με μετανοοῦντα, καὶ ποίησόν με, ὡς ἕνα τῶν μισθίων σου».
Κατοικοῦσε στὴν Ἱερουσαλήμ.
Ἦταν δίκαιος, εὐλαβὴς καὶ φωτισμένος ἀπὸ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα, ποὺ τοῦ εἶχε
φανερώσει ὅτι δὲ θὰ πέθαινε πρὶν δεῖ τὸ Χριστό. Ἡ χαρμόσυνη αὐτὴ
πληροφορία τὸν ἐμψύχωνε ὡς τὰ βαθειά γεράματά του. Τέλος, ἀκριβῶς
σαράντα μέρες μετὰ τὴν γέννηση τοῦ Ἰησοῦ, τὸ Πνεῦμα τὸν πληροφόρησε ὅτι
ἔπρεπε νὰ πάει στὸ Ἱερό. Ἑτοιμάστηκε, λοιπόν, μὲ νεανικὴ ζωηρότητα, πῆγε
ἐκεῖ καὶ στάθηκε στὴν πόρτα, γεμάτος εὐχαρίστηση καὶ ἀγαλλίαση. Μέσα
στὴν προσδοκία αὐτή, φάνηκαν νὰ ἔρχονται ὁ Ἰωσὴφ μὲ τὴν Παρθένο, ποὺ
κρατοῦσε τὸν Ἰησοῦ. Ὁ Συμεών, πληροφορημένος ἀπὸ τὸ Πνεῦμα ὅτι τὸ βρέφος
αὐτὸ εἶναι ὁ Χριστός, τρέχει καὶ παίρνει τὸν Ἰησοῦ στὴν ἀγκαλιά του.
Τὸν κρατάει εὐλαβικὰ καί, ἀφοῦ καλὰ-καλὰ παρατήρησε τὸ νήπιο καὶ δέχθηκε
ὅλη τὴν ἱλαρότητα τῆς θείας μορφῆς του, ὕψωσε τὸ βλέμμα του ἐπάνω καὶ
εἶπε εὐχαριστῶντας τὸ Θεό: «Νῦν ἀπολύεις τὸν δοῦλόν σου, Δέσποτα, κατὰ
τὸ ῥῆμα σου ἐν εἰρήνῃ· ὅτι εἶδον οἱ ὀφθαλμοί μου τὸ σωτήριόν σου, ὃ
ἡτοίμασας κατὰ πρόσωπον πάντων τῶν λαῶν, φῶς εἰς ἀποκάλυψιν ἐθνῶν καὶ
δόξαν λαοῦ σου Ἰσραήλ». Τώρα, δηλαδή, πᾶρε τὴν ψυχή μου Δέσποτα, σύμφωνα
μὲ τὸ λόγο σου, εἰρηνικά, διότι τὰ μάτια μου εἶδαν αὐτὸν ποὺ θὰ φέρει
τὴν σωτηρία ποὺ ἑτοίμασες γιὰ ὅλους τοὺς λαοὺς καὶ θὰ εἶναι γι᾿ αὐτοὺς
φῶς, ποὺ θὰ ἀποκαλύψει τὸν ἀληθινὸ Θεὸ καὶ θὰ δοξάσει τὸ λαό σου Ἰσραήλ.
Ἦταν θυγατέρα τοῦ Φανουὴλ καὶ
καταγόταν ἀπὸ τὴν φυλὴ τοῦ Ἀσήρ, ὀγδόου γιοῦ τοῦ Ἰακώβ. Παντρεύτηκε πολὺ
νέα, καὶ μετὰ ἑπτὰ χρόνια ἔμεινε χήρα. Ἀπὸ κεῖ καὶ πέρα ἔζησε μόνη της,
χωρὶς νὰ ἔλθει πλέον σὲ νέο γάμο. Παρηγοριὰ καὶ εὐχαρίστησή της ἦταν ἡ
προσευχή, ἡ νηστεία, ἡ ἀνάγνωση τῶν Γραφῶν, ἡ φιλανθρωπία καὶ ἡ συχνὴ
παρουσία της στὸ Ἱερό, σ᾿ ὅλες τὶς πρωϊνὲς καὶ ἑσπερινὲς δεήσεις. Γιὰ
τὸν τρόπο αὐτὸ τῆς ζωῆς της, τὸ Ἅγιο Πνεῦμα μετέδωσε στὴν Ἄννα τὸ
προφητικὸ χάρισμα. Ἀξιώθηκε μάλιστα, ἂν καὶ 84 ἐτῶν τότε νὰ ὑποδεχθεῖ
στὸ Ναὸ μαζὶ μὲ τὸν δίκαιο Συμεών, τὸ θεῖο Βρέφος. Κατὰ τὴν συνάντηση
ἐκείνη, ἡ καρδιὰ τῆς Ἄννας ὑπερχάρηκε καὶ σκίρτησε. Πλησίασε, προσκύνησε
τὸ παιδὶ καὶ κατόπιν, ἀφοῦ εὐχαρίστησε καὶ δοξολόγησε καὶ αὐτὴ τὸ Θεό,
διακήρυττε ὅτι ἦλθε ὁ Μεσσίας πρὸς ὅλους, οἱ ὁποῖοι ζοῦσαν περιμένοντας
μὲ εἰλικρινῆ εὐσέβεια τὴν λύτρωση τοῦ Ἰσραήλ.
Οἱ Ἅγιοι αὐτοὶ μάρτυρες
κατάγονταν ἀπὸ τὴν χώρα Βανέα (δηλαδὴ τὴν χώρα τῆς Ἀρμενίας γύρω ἀπὸ τὴν
λίμνη Βᾶν). Αὐτοὶ λοιπόν, θέλησαν νὰ δοῦν ἀπὸ κοντὰ τοὺς Μάρτυρες καὶ
Ὁμολογητές του Χριστοῦ τῆς Καισαρείας καὶ γι᾿ αὐτὸ ἀναχώρησαν γιὰ τὴν
πόλη αὐτή. Ἐκεῖ φανερώθηκαν ὅτι εἶναι χριστιανοὶ καὶ ἀμέσως ὁδηγήθηκαν
στὸν ἄρχοντα Φιρμιλιανό, ὅπου μὲ πολὺ θάῤῥος ὁμολόγησαν τὸν Χριστό. Τότε
τοὺς ἔδειραν ἀνελέητα στὴ ῥάχη καὶ τὰ πλευρά. Ἀλλὰ καὶ πάλι, ὅταν γιὰ
δεύτερη φορὰ ὁδηγήθηκαν στὸν ἄρχοντα, ὁμολόγησαν τὸν Χριστό.
Ἐξοργισμένος ὁ ἄρχοντας, τοὺς ἔριξε τροφὴ στὰ θηρία. Καὶ ὁ μὲν Ἀδριανός,
θηριομάχησε μὲ λιοντάρι καὶ ἐπειδὴ στάθηκε ἀβλαβής, ἀποκεφαλίσθηκε. Τὴν
ἴδια ἀκριβῶς διαδικασία ὑπέστη καὶ ὁ Εὔβουλος, τὸ τέλος καὶ αὐτοῦ ἦταν ὁ
ἀποκεφαλισμός. Ἔτσι καὶ οἱ δυὸ μαζὶ πῆραν τὰ ἀμάραντα στεφάνια τῆς
αἰώνιας δόξας.
Ἦταν ἀπὸ τὴν Καισάρεια τῆς
Καππαδοκίας καὶ οἱ γονεῖς του, πλούσιοι σὲ κοπάδια βοδιῶν, διακρίνονταν
γιὰ τὴν εὐσέβεια καὶ τὶς ἐλεημοσύνες τους. Ἀκόμα θερμότερος στὴν πίστη
καὶ προθυμότερος στὸ καλό, ὁ γιός ἦταν ἡ παρηγοριὰ πολυάριθμων φτωχῶν
καὶ ὀρφανῶν, γιὰ τοὺς ὁποίους διέθετε κάθε χρόνο ὅλα τὰ εἰσοδήματα τῆς
δουλειᾶς του. Κάποτε γιὰ ἐπαγγελματικοὺς λόγους ἔφυγε ἀπὸ τὴν Καισάρεια.
Αὐτὸ συνέβη ὅταν εἶχε κινηθεῖ φονικὸς διωγμὸς κατὰ τῶν χριστιανῶν,
μεταξὺ τῶν ὁποίων πρῶτος καταζητήθηκε ὁ Βλάσιος. Ἔψαξαν παντοῦ, ἀλλὰ δὲν
τὸν βρῆκαν πουθενά. Ὅταν ἐπέστρεψε, τοῦ ἀνέφεραν τὰ γεγονότα. Ἡ μητέρα
τοῦ τὸν προέτρεπε νὰ φύγει γιὰ νὰ σωθεῖ. Ἀλλ᾿ ὁ Βλάσιος ἀρνήθηκε, μὲ τὴν
σκέψη ὅτι θὰ ἦταν λιποτάκτης τῆς πίστης ἂν ἔφευγε γιὰ νὰ σωθεῖ. Καὶ ὅτι
ἡ σωτηρία του αὐτὴ θὰ ἦταν ἄτιμη, τὴν στιγμὴ ποὺ στὸ βωμὸ τῆς πίστης
θυσιάζονταν οἰκογενειάρχες. Ἔμεινε λοιπὸν καὶ παρουσιάστηκε στὸ
κριτήριο. Ἐκεῖ, μετὰ τὴν ἐπανειλημμένη ὁμολογία του καὶ τὴν σταθερὴ
ἐπιμονή του σ᾿ αὐτή, βασανίστηκε φρικτά. Ἀλλὰ μὲ τὴν θαυμαστὴ ὑπομονή
του, κέρδισε πολλοὺς ἀπὸ τοὺς ἐκεῖ παρευρεθέντες, οἱ ὁποῖοι μάλιστα
ὁμολόγησαν τὴν ἀληθινὴ πίστη. Τέλος τὸ σῶμα του ὑπέκυψε στὸ θάνατο, ἡ
νικηφόρα ὅμως ἄθλησή του ἀξιώθηκε νὰ πάρει τὸ λαμπρὸ καὶ ἀμάραντο
στεφάνι τῆς αἰώνιας ζωῆς.
Ἦταν γιὸς τοῦ Ὠδὴδ καὶ ἔζησε
στὰ χρόνια της βασιλείας τοῦ Ἀσὰ (956 π.Χ.) γιοῦ καὶ διαδόχου τοῦ Ἀβία
στὸ βασίλειο τοῦ Ἰούδα. Ὁ Ἀσὰ ὑποστήριξε τὴν λατρεία τοῦ ἀληθινοῦ Θεοῦ,
ὀχύρωσε καλὰ τὴν Ἰουδαία καὶ ἐξόπλισε καὶ ἐκγύμνασε καλὰ 500.000
πολεμιστές. Σύμφωνα λοιπὸν μὲ τὴν διήγηση τοῦ βιβλίου Β´ Παραλειπομένων
Κεφ. ιδ´ - ιε´, ἐξῆλθε κατὰ τῆς Ἰουδαίας Ζερᾶ ὁ Αἰθίοψ. Λέγεται ὅτι
πρόκειται γιὰ τὸν Φαραὼ Ὄσορκον Α´ τῆς 223 Αἰγυπτιακῆς δυναστείας,
διάδοχό του Σησάκ, ποὺ νίκησε τὸν βασιλιὰ τοῦ Ἰούδα Ῥοβοάμ. Ὁ Φαραὼ
διέθετε ἑκατομμύρια στρατοῦ καὶ 300 πολεμικὰ ἅρματα. Ὁ Ἀσά, πρὸ τῆς
μάχης, ἔκανε θερμότατη προσευχὴ πρὸς τὸν Θεό. Ὅταν λοιπόν, νίκησε, ὁ
Ἀζαρίας, ἐμπνευσμένος ἀπὸ τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιο, πῆγε στὸν βασιλιὰ Ἀσὰ καὶ
στὸ λαὸ καὶ εἶπε: «Ἀκοῦστε με σὺ ὁ βασιλιὰς Ἀσὰ καὶ ὅλος ὁ λαὸς τῶν
φυλῶν τοῦ Ἰούδα καὶ τοῦ Βενιαμίν. Ὁ Κύριος θὰ εἶναι μαζί σας, ὅταν σεῖς
θὰ προσέχετε νὰ εἶστε μαζί Του, λατρεύοντας τὸ ὄνομά Του καὶ τηρῶντας
τὶς ἐντολές Του. Ὅταν Τὸν ζητᾶτε θὰ Τὸν βρίσκετε. Ἂν ὅμως Τὸν
ἐγκαταλείψετε, θὰ σᾶς ἐγκαταλείψει καὶ Αὐτός». Λόγια πολυτιμότατα γιὰ
κάθε Κράτος καὶ γιὰ κάθε λαό. Ὁ Ἀζαρίας πέθανε εἰρηνικὰ καὶ τάφηκε στὸν
ἀγρό του.
Μαρτύρησαν διὰ ἀποκεφαλισμοῦ.
Ἀπεβίωσε εἰρηνικά.
Μαρτύρησαν γιὰ τὸ ὄνομα τοῦ
Χριστοῦ στὴ Χίο τὸ 1822. Ἀπ᾿ αὐτούς, ὁ Σταμάτιος καὶ ὁ Ἰωάννης ἦταν
ἀδέλφια. Ὁ πατέρας τους ὀνομαζόταν Θεόδωρος Γκίνης, ἡ δὲ μητέρα τους
Ἀνεζώ. Τὸ 1822 οἱ νέοι αὐτοί, μαζὶ μὲ ἄλλους πέντε καὶ τὸν συναθλητή
τους Νικόλαο, μπῆκαν σ᾿ ἕνα πλοῖο φορτωμένο μὲ λάδι γιὰ νὰ τὸ
ἐμπορευτοῦν σὲ διάφορα λιμάνια. Λόγω μεγάλης θαλασσοταραχῆς, προσάραξαν
στὸν Τσεσμέ, μικρασιατικὴ παραλία ἀπέναντι ἀπὸ τὴν Χίο. Ὅταν βγῆκαν στὴν
ξηρά, τοὺς φιλοξένησε κάποιος χριστιανός, ποὺ ἀργότερα τοὺς πρόδωσε
στοὺς Τούρκους, μὲ ἀποτέλεσμα αὐτοὶ νὰ θανατώσουν δυὸ ἀπὸ τοὺς
συντρόφους· δυὸ ἄλλοι διασώθηκαν ἀφοῦ ἔπεσαν στὴ θάλασσα καὶ
συνελήφθηκαν οἱ Σταμάτιος, Ἰωάννης καὶ ὁ γέροντας πλοίαρχος Νικόλαος.
Στὶς 26 Ἰανουαρίου 1822 τοὺς παρουσίασαν στὸν πασὰ τῆς Χίου. Ὁ πασὰς
ἀφοῦ τοὺς ἀνέκρινε, τοὺς μὲν Σταμάτιο καὶ Ἰωάννη ἔκλεισε στὴ φυλακή, τὸν
δὲ γέροντα Νικόλαο ἀποκεφάλισε στὴν ἐκτὸς τοῦ Κάστρου πεδιάδα. Οἱ
Τοῦρκοι ἀφοῦ δὲν κατάφεραν νὰ ἀλλαξοπιστήσουν τὰ δυὸ ἀδέλφια, στὸν ἴδιο
τόπο ποὺ ἀποκεφάλισαν τὸν Νικόλαο, ἀποκεφάλισαν καὶ αὐτοὺς στὶς
3-2-1822. Προηγουμένως, ὁ Σταμάτιος, ποὺ τότε ἦταν 18 χρονῶν καὶ ὁ
Ἰωάννης, ποὺ ἦταν 22 χρονῶν, ἔστειλαν ἔγγραφη ἐξομολόγηση στὸν
Μητροπολίτη Χίου, πῆραν τὴν εὐχή του, κατόρθωσαν νὰ κοινωνήσουν τῶν
Ἀχράντων μυστηρίων καὶ ἔτσι ἔφυγαν γιὰ τὴν αἰώνια ζωὴ καθ᾿ ὅλα ἕτοιμοι.
Στην παραβολή του Κυρίου περί του ασώτου
(Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμά)
«Θα
γίνη κάποτε λιμός», είπε o προφήτης θρηνώντας την Ιερουσαλήμ, «όχι
πείνα άρτου και ύδατος, αλλά πείνα για τον λόγο τού Κυρίου». Είναι δε ο
λιμός στέρησις και συγχρόνως όρεξις της αναγκαίας τροφής. Υπάρχει όμως
και κάτι χειρότερο και αθλιώτερο από αυτήν την πείνα· όταν δηλαδή
κάποιος, ενώ στερείται τ' αναγκαία για την σωτηρία, δεν έχει συναίσθησι
της συμφοράς, επειδή δεν έχει όρεξι για τη σωτηρία. Όποιος πεινά και δεν
διαθέτει τ' αναγκαία, τριγυρίζει αναζητώντας ένα κομμάτι ψωμιού
οπουδήποτε· κι' αν εύρει μουχλιασμένο ζυμάρι, ή του προσφέρει κάποιος
άρτο από κεχρί ή από πίτουρ... περισσότερα »
************************************
Κατοικοῦσε στὴν Ἱερουσαλήμ.
Ἦταν δίκαιος, εὐλαβὴς καὶ φωτισμένος ἀπὸ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα, ποὺ τοῦ εἶχε
φανερώσει ὅτι δὲ θὰ πέθαινε πρὶν δεῖ τὸ Χριστό. Ἡ χαρμόσυνη αὐτὴ
πληροφορία τὸν ἐμψύχωνε ὡς τὰ βαθειά γεράματά του. Τέλος, ἀκριβῶς
σαράντα μέρες μετὰ τὴν γέννηση τοῦ Ἰησοῦ, τὸ Πνεῦμα τὸν πληροφόρησε ὅτι
ἔπρεπε νὰ πάει στὸ Ἱερό. Ἑτοιμάστηκε, λοιπόν, μὲ νεανικὴ ζωηρότητα, πῆγε
ἐκεῖ καὶ στάθηκε στὴν πόρτα, γεμάτος εὐχαρίστηση καὶ ἀγαλλίαση. Μέσα
στὴν προσδοκία αὐτή, φάνηκαν νὰ ἔρχονται ὁ Ἰωσὴφ μὲ τὴν Παρθένο, ποὺ
κρατοῦσε τὸν Ἰησοῦ. Ὁ Συμεών, πληροφορημένος ἀπὸ τὸ Πνεῦμα ὅτι τὸ βρέφος
αὐτὸ εἶναι ὁ Χριστός, τρέχει καὶ παίρνει τὸν Ἰησοῦ στὴν ἀγκαλιά του.
Τὸν κρατάει εὐλαβικὰ καί, ἀφοῦ καλὰ-καλὰ παρατήρησε τὸ νήπιο καὶ δέχθηκε
ὅλη τὴν ἱλαρότητα τῆς θείας μορφῆς του, ὕψωσε τὸ βλέμμα του ἐπάνω καὶ
εἶπε εὐχαριστῶντας τὸ Θεό: «Νῦν ἀπολύεις τὸν δοῦλόν σου, Δέσποτα, κατὰ
τὸ ῥῆμα σου ἐν εἰρήνῃ· ὅτι εἶδον οἱ ὀφθαλμοί μου τὸ σωτήριόν σου, ὃ
ἡτοίμασας κατὰ πρόσωπον πάντων τῶν λαῶν, φῶς εἰς ἀποκάλυψιν ἐθνῶν καὶ
δόξαν λαοῦ σου Ἰσραήλ». Τώρα, δηλαδή, πᾶρε τὴν ψυχή μου Δέσποτα, σύμφωνα
μὲ τὸ λόγο σου, εἰρηνικά, διότι τὰ μάτια μου εἶδαν αὐτὸν ποὺ θὰ φέρει
τὴν σωτηρία ποὺ ἑτοίμασες γιὰ ὅλους τοὺς λαοὺς καὶ θὰ εἶναι γι᾿ αὐτοὺς
φῶς, ποὺ θὰ ἀποκαλύψει τὸν ἀληθινὸ Θεὸ καὶ θὰ δοξάσει τὸ λαό σου Ἰσραήλ.
Ἦταν θυγατέρα τοῦ Φανουὴλ καὶ
καταγόταν ἀπὸ τὴν φυλὴ τοῦ Ἀσήρ, ὀγδόου γιοῦ τοῦ Ἰακώβ. Παντρεύτηκε πολὺ
νέα, καὶ μετὰ ἑπτὰ χρόνια ἔμεινε χήρα. Ἀπὸ κεῖ καὶ πέρα ἔζησε μόνη της,
χωρὶς νὰ ἔλθει πλέον σὲ νέο γάμο. Παρηγοριὰ καὶ εὐχαρίστησή της ἦταν ἡ
προσευχή, ἡ νηστεία, ἡ ἀνάγνωση τῶν Γραφῶν, ἡ φιλανθρωπία καὶ ἡ συχνὴ
παρουσία της στὸ Ἱερό, σ᾿ ὅλες τὶς πρωϊνὲς καὶ ἑσπερινὲς δεήσεις. Γιὰ
τὸν τρόπο αὐτὸ τῆς ζωῆς της, τὸ Ἅγιο Πνεῦμα μετέδωσε στὴν Ἄννα τὸ
προφητικὸ χάρισμα. Ἀξιώθηκε μάλιστα, ἂν καὶ 84 ἐτῶν τότε νὰ ὑποδεχθεῖ
στὸ Ναὸ μαζὶ μὲ τὸν δίκαιο Συμεών, τὸ θεῖο Βρέφος. Κατὰ τὴν συνάντηση
ἐκείνη, ἡ καρδιὰ τῆς Ἄννας ὑπερχάρηκε καὶ σκίρτησε. Πλησίασε, προσκύνησε
τὸ παιδὶ καὶ κατόπιν, ἀφοῦ εὐχαρίστησε καὶ δοξολόγησε καὶ αὐτὴ τὸ Θεό,
διακήρυττε ὅτι ἦλθε ὁ Μεσσίας πρὸς ὅλους, οἱ ὁποῖοι ζοῦσαν περιμένοντας
μὲ εἰλικρινῆ εὐσέβεια τὴν λύτρωση τοῦ Ἰσραήλ.
Οἱ Ἅγιοι αὐτοὶ μάρτυρες
κατάγονταν ἀπὸ τὴν χώρα Βανέα (δηλαδὴ τὴν χώρα τῆς Ἀρμενίας γύρω ἀπὸ τὴν
λίμνη Βᾶν). Αὐτοὶ λοιπόν, θέλησαν νὰ δοῦν ἀπὸ κοντὰ τοὺς Μάρτυρες καὶ
Ὁμολογητές του Χριστοῦ τῆς Καισαρείας καὶ γι᾿ αὐτὸ ἀναχώρησαν γιὰ τὴν
πόλη αὐτή. Ἐκεῖ φανερώθηκαν ὅτι εἶναι χριστιανοὶ καὶ ἀμέσως ὁδηγήθηκαν
στὸν ἄρχοντα Φιρμιλιανό, ὅπου μὲ πολὺ θάῤῥος ὁμολόγησαν τὸν Χριστό. Τότε
τοὺς ἔδειραν ἀνελέητα στὴ ῥάχη καὶ τὰ πλευρά. Ἀλλὰ καὶ πάλι, ὅταν γιὰ
δεύτερη φορὰ ὁδηγήθηκαν στὸν ἄρχοντα, ὁμολόγησαν τὸν Χριστό.
Ἐξοργισμένος ὁ ἄρχοντας, τοὺς ἔριξε τροφὴ στὰ θηρία. Καὶ ὁ μὲν Ἀδριανός,
θηριομάχησε μὲ λιοντάρι καὶ ἐπειδὴ στάθηκε ἀβλαβής, ἀποκεφαλίσθηκε. Τὴν
ἴδια ἀκριβῶς διαδικασία ὑπέστη καὶ ὁ Εὔβουλος, τὸ τέλος καὶ αὐτοῦ ἦταν ὁ
ἀποκεφαλισμός. Ἔτσι καὶ οἱ δυὸ μαζὶ πῆραν τὰ ἀμάραντα στεφάνια τῆς
αἰώνιας δόξας.
Ἦταν ἀπὸ τὴν Καισάρεια τῆς
Καππαδοκίας καὶ οἱ γονεῖς του, πλούσιοι σὲ κοπάδια βοδιῶν, διακρίνονταν
γιὰ τὴν εὐσέβεια καὶ τὶς ἐλεημοσύνες τους. Ἀκόμα θερμότερος στὴν πίστη
καὶ προθυμότερος στὸ καλό, ὁ γιός ἦταν ἡ παρηγοριὰ πολυάριθμων φτωχῶν
καὶ ὀρφανῶν, γιὰ τοὺς ὁποίους διέθετε κάθε χρόνο ὅλα τὰ εἰσοδήματα τῆς
δουλειᾶς του. Κάποτε γιὰ ἐπαγγελματικοὺς λόγους ἔφυγε ἀπὸ τὴν Καισάρεια.
Αὐτὸ συνέβη ὅταν εἶχε κινηθεῖ φονικὸς διωγμὸς κατὰ τῶν χριστιανῶν,
μεταξὺ τῶν ὁποίων πρῶτος καταζητήθηκε ὁ Βλάσιος. Ἔψαξαν παντοῦ, ἀλλὰ δὲν
τὸν βρῆκαν πουθενά. Ὅταν ἐπέστρεψε, τοῦ ἀνέφεραν τὰ γεγονότα. Ἡ μητέρα
τοῦ τὸν προέτρεπε νὰ φύγει γιὰ νὰ σωθεῖ. Ἀλλ᾿ ὁ Βλάσιος ἀρνήθηκε, μὲ τὴν
σκέψη ὅτι θὰ ἦταν λιποτάκτης τῆς πίστης ἂν ἔφευγε γιὰ νὰ σωθεῖ. Καὶ ὅτι
ἡ σωτηρία του αὐτὴ θὰ ἦταν ἄτιμη, τὴν στιγμὴ ποὺ στὸ βωμὸ τῆς πίστης
θυσιάζονταν οἰκογενειάρχες. Ἔμεινε λοιπὸν καὶ παρουσιάστηκε στὸ
κριτήριο. Ἐκεῖ, μετὰ τὴν ἐπανειλημμένη ὁμολογία του καὶ τὴν σταθερὴ
ἐπιμονή του σ᾿ αὐτή, βασανίστηκε φρικτά. Ἀλλὰ μὲ τὴν θαυμαστὴ ὑπομονή
του, κέρδισε πολλοὺς ἀπὸ τοὺς ἐκεῖ παρευρεθέντες, οἱ ὁποῖοι μάλιστα
ὁμολόγησαν τὴν ἀληθινὴ πίστη. Τέλος τὸ σῶμα του ὑπέκυψε στὸ θάνατο, ἡ
νικηφόρα ὅμως ἄθλησή του ἀξιώθηκε νὰ πάρει τὸ λαμπρὸ καὶ ἀμάραντο
στεφάνι τῆς αἰώνιας ζωῆς.
Ἦταν γιὸς τοῦ Ὠδὴδ καὶ ἔζησε
στὰ χρόνια της βασιλείας τοῦ Ἀσὰ (956 π.Χ.) γιοῦ καὶ διαδόχου τοῦ Ἀβία
στὸ βασίλειο τοῦ Ἰούδα. Ὁ Ἀσὰ ὑποστήριξε τὴν λατρεία τοῦ ἀληθινοῦ Θεοῦ,
ὀχύρωσε καλὰ τὴν Ἰουδαία καὶ ἐξόπλισε καὶ ἐκγύμνασε καλὰ 500.000
πολεμιστές. Σύμφωνα λοιπὸν μὲ τὴν διήγηση τοῦ βιβλίου Β´ Παραλειπομένων
Κεφ. ιδ´ - ιε´, ἐξῆλθε κατὰ τῆς Ἰουδαίας Ζερᾶ ὁ Αἰθίοψ. Λέγεται ὅτι
πρόκειται γιὰ τὸν Φαραὼ Ὄσορκον Α´ τῆς 223 Αἰγυπτιακῆς δυναστείας,
διάδοχό του Σησάκ, ποὺ νίκησε τὸν βασιλιὰ τοῦ Ἰούδα Ῥοβοάμ. Ὁ Φαραὼ
διέθετε ἑκατομμύρια στρατοῦ καὶ 300 πολεμικὰ ἅρματα. Ὁ Ἀσά, πρὸ τῆς
μάχης, ἔκανε θερμότατη προσευχὴ πρὸς τὸν Θεό. Ὅταν λοιπόν, νίκησε, ὁ
Ἀζαρίας, ἐμπνευσμένος ἀπὸ τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιο, πῆγε στὸν βασιλιὰ Ἀσὰ καὶ
στὸ λαὸ καὶ εἶπε: «Ἀκοῦστε με σὺ ὁ βασιλιὰς Ἀσὰ καὶ ὅλος ὁ λαὸς τῶν
φυλῶν τοῦ Ἰούδα καὶ τοῦ Βενιαμίν. Ὁ Κύριος θὰ εἶναι μαζί σας, ὅταν σεῖς
θὰ προσέχετε νὰ εἶστε μαζί Του, λατρεύοντας τὸ ὄνομά Του καὶ τηρῶντας
τὶς ἐντολές Του. Ὅταν Τὸν ζητᾶτε θὰ Τὸν βρίσκετε. Ἂν ὅμως Τὸν
ἐγκαταλείψετε, θὰ σᾶς ἐγκαταλείψει καὶ Αὐτός». Λόγια πολυτιμότατα γιὰ
κάθε Κράτος καὶ γιὰ κάθε λαό. Ὁ Ἀζαρίας πέθανε εἰρηνικὰ καὶ τάφηκε στὸν
ἀγρό του.
Μαρτύρησαν διὰ ἀποκεφαλισμοῦ.
Ἀπεβίωσε εἰρηνικά.
Μαρτύρησαν γιὰ τὸ ὄνομα τοῦ
Χριστοῦ στὴ Χίο τὸ 1822. Ἀπ᾿ αὐτούς, ὁ Σταμάτιος καὶ ὁ Ἰωάννης ἦταν
ἀδέλφια. Ὁ πατέρας τους ὀνομαζόταν Θεόδωρος Γκίνης, ἡ δὲ μητέρα τους
Ἀνεζώ. Τὸ 1822 οἱ νέοι αὐτοί, μαζὶ μὲ ἄλλους πέντε καὶ τὸν συναθλητή
τους Νικόλαο, μπῆκαν σ᾿ ἕνα πλοῖο φορτωμένο μὲ λάδι γιὰ νὰ τὸ
ἐμπορευτοῦν σὲ διάφορα λιμάνια. Λόγω μεγάλης θαλασσοταραχῆς, προσάραξαν
στὸν Τσεσμέ, μικρασιατικὴ παραλία ἀπέναντι ἀπὸ τὴν Χίο. Ὅταν βγῆκαν στὴν
ξηρά, τοὺς φιλοξένησε κάποιος χριστιανός, ποὺ ἀργότερα τοὺς πρόδωσε
στοὺς Τούρκους, μὲ ἀποτέλεσμα αὐτοὶ νὰ θανατώσουν δυὸ ἀπὸ τοὺς
συντρόφους· δυὸ ἄλλοι διασώθηκαν ἀφοῦ ἔπεσαν στὴ θάλασσα καὶ
συνελήφθηκαν οἱ Σταμάτιος, Ἰωάννης καὶ ὁ γέροντας πλοίαρχος Νικόλαος.
Στὶς 26 Ἰανουαρίου 1822 τοὺς παρουσίασαν στὸν πασὰ τῆς Χίου. Ὁ πασὰς
ἀφοῦ τοὺς ἀνέκρινε, τοὺς μὲν Σταμάτιο καὶ Ἰωάννη ἔκλεισε στὴ φυλακή, τὸν
δὲ γέροντα Νικόλαο ἀποκεφάλισε στὴν ἐκτὸς τοῦ Κάστρου πεδιάδα. Οἱ
Τοῦρκοι ἀφοῦ δὲν κατάφεραν νὰ ἀλλαξοπιστήσουν τὰ δυὸ ἀδέλφια, στὸν ἴδιο
τόπο ποὺ ἀποκεφάλισαν τὸν Νικόλαο, ἀποκεφάλισαν καὶ αὐτοὺς στὶς
3-2-1822. Προηγουμένως, ὁ Σταμάτιος, ποὺ τότε ἦταν 18 χρονῶν καὶ ὁ
Ἰωάννης, ποὺ ἦταν 22 χρονῶν, ἔστειλαν ἔγγραφη ἐξομολόγηση στὸν
Μητροπολίτη Χίου, πῆραν τὴν εὐχή του, κατόρθωσαν νὰ κοινωνήσουν τῶν
Ἀχράντων μυστηρίων καὶ ἔτσι ἔφυγαν γιὰ τὴν αἰώνια ζωὴ καθ᾿ ὅλα ἕτοιμοι.
Στην παραβολή του Κυρίου περί του ασώτου (Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμά)
«Θα
γίνη κάποτε λιμός», είπε o προφήτης θρηνώντας την Ιερουσαλήμ, «όχι
πείνα άρτου και ύδατος, αλλά πείνα για τον λόγο τού Κυρίου». Είναι δε ο
λιμός στέρησις και συγχρόνως όρεξις της αναγκαίας τροφής. Υπάρχει όμως
και κάτι χειρότερο και αθλιώτερο από αυτήν την πείνα· όταν δηλαδή
κάποιος, ενώ στερείται τ' αναγκαία για την σωτηρία, δεν έχει συναίσθησι
της συμφοράς, επειδή δεν έχει όρεξι για τη σωτηρία. Όποιος πεινά και δεν
διαθέτει τ' αναγκαία, τριγυρίζει αναζητώντας ένα κομμάτι ψωμιού
οπουδήποτε· κι' αν εύρει μουχλιασμένο ζυμάρι, ή του προσφέρει κάποιος
άρτο από κεχρί ή από πίτουρ... περισσότερα »
************************************
ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΣΤ' ΛΟΥΚΑ: ΤΕΛΩΝΟΥ ΚΑΙ ΦΑΡΙΣΑΙΟΥ...
Τελώνου καί Φαρισαῖου (Ἀρχή Τριωδίου)
Τελώνου καί τοῦ Φαρισαῖου
Η πρώτη Κυριακή του Τριωδίου είναι αφιερωμένη στην διδακτική παραβολή του Τελώνου και του Φαρισαίου, την οποία ο Κύριος διηγήθηκε, προκειμένου να διδάξει την αρετή της ταπεινώσεως και να στηλιτεύσει την έπαρση.
Ο ευαγγελιστής Λουκάς, με τρόπο λιτό, αλλά σαφέστατο, διέσωσε την παραβολή αυτή ως εξής:
Λουκ. Ιη’ 10-14
« 10 ἄνθρωποι
δύο ἀνέβησαν εἰς τὸ ἱερὸν προσεύξασθαι, ὁ εἷς Φαρισαῖος καὶ ὁ ἕτερος
τελώνης. 11 ὁ Φαρισαῖος σταθεὶς πρὸς ἑαυτὸν ταῦτα προσηύχετο· ὁ Θεός,
εὐχαριστῶ σοι ὅτι οὐκ εἰμὶ ὥσπερ οἱ λοιποὶ τῶν ἀνθρώπων, ἅρπαγες,
ἄδικοι, μοιχοί, ἢ καὶ ὡς οὗτος ὁ τελώνης· 12 νηστεύω δὶς τοῦ σαββάτου,
ἀποδεκατῶ πάντα ὅσα κτῶμαι. 13 καὶ ὁ τελώνης μακρόθεν ἑστὼς οὐκ ἤθελεν
οὐδὲ τοὺς ὀφθαλμοὺς εἰς τὸν οὐρανὸν ἐπᾶραι, ἀλλ᾿ ἔτυπτεν εἰς τὸ στῆθος
αὐτοῦ λέγων· ὁ Θεός, ἱλάσθητί μοι τῷ ἁμαρτωλῷ. 14 λέγω ὑμῖν, κατέβη
οὗτος δεδικαιωμένος εἰς τὸν οἶκον αὐτοῦ ἢ γὰρ ἐκεῖνος· ὅτι πᾶς ὁ ὑψῶν
ἑαυτὸν ταπεινωθήσεται, ὁ δὲ ταπεινῶν ἑαυτὸν ὑψωθήσεται».
Η τάξη των Φαρισαίων εκπροσωπούσε την υποκρισία και την εγωιστική αυτάρκεια και έπαρση. Τα μέλη της απόλυτα αποκομμένα από την υπόλοιπη ιουδαϊκή κοινωνία, αποτελούσαν, λαθεμένα, το μέτρο σύγκρισης της ευσέβειας και της ηθικής για τους Ιουδαίους. Αντίθετα οι τελώνες ήταν η προσωποποίηση της αδικίας και της αμαρτωλότητας . Ως φοροεισπράκτορες των κατακτητών Ρωμαίων διέπρατταν αδικίες, κλοπές, εκβιασμούς, τοκογλυφίες και άλλες ειδεχθείς ανομίες και γι' αυτό τους μισούσε δικαιολογημένα ο λαός. Δύο αντίθετοι τύποι της κοινωνίας, οι οποίοι εκπροσωπούσαν τις δύο αυτές τάξεις, ανέβηκαν στο ναό να προσευχηθούν. Ο πρώτος ο νομιζόμενος ευσεβής, έχοντας την αυτάρκεια της δήθεν ευσέβειάς του ως δεδομένη, στάθηκε με έπαρση μπροστά στο Θεό και άρχισε να απαριθμεί τις αρετές του, οι οποίες ήταν πραγματικές. Τις εξέθετε προκλητικότατα εις τρόπον ώστε απαιτούσε από το Θεό να τον επιβραβεύσει γι' αυτές. Για να εξαναγκάσει το Θεό έκανε και αήθη σύγκρισή του με άλλους ανθρώπους και ιδιαίτερα με τον συμπροσευχόμενό του τελώνη.
Αντίθετα ο όντως αμαρτωλός τελώνης συναισθάνεται τη δεινή του κατάσταση και με συντριβή και ταπείνωση ζητεί το έλεος του Θεού. Αυτή η μετάνοιά του τον δικαιώνει μπροστά στο Θεό. Γίνεται δεκτή η προσευχή του, σε αντίθεση με τον υποκριτή Φαρισαίο, ο οποίος όχι μόνο δεν έγινε δεκτή η προσευχή του, αλλά σώρευσε στον εαυτό του περισσότερο κρίμα, εξαιτίας της εγωπάθειάς του.
Οι Πατέρες της Εκκλησίας μας όρισαν να είναι αφιερωμένη η πρώτη Κυριακή του Τριωδίου στη διδακτική αυτή παραβολή του Κυρίου για να συνειδητοποιήσουν οι πιστοί πως η υπερηφάνεια είναι η αγιάτρευτη ρίζα του κακού στον άνθρωπο, η οποία τον κρατά μακριά από την αγιαστική χάρη του Θεού και πως η ταπείνωση είναι το σωτήριο αντίδοτο της καταστροφικής πορείας, που οδηγεί τον άνθρωπο η εγωπάθεια.
Η τάξη των Φαρισαίων εκπροσωπούσε την υποκρισία και την εγωιστική αυτάρκεια και έπαρση. Τα μέλη της απόλυτα αποκομμένα από την υπόλοιπη ιουδαϊκή κοινωνία, αποτελούσαν, λαθεμένα, το μέτρο σύγκρισης της ευσέβειας και της ηθικής για τους Ιουδαίους. Αντίθετα οι τελώνες ήταν η προσωποποίηση της αδικίας και της αμαρτωλότητας . Ως φοροεισπράκτορες των κατακτητών Ρωμαίων διέπρατταν αδικίες, κλοπές, εκβιασμούς, τοκογλυφίες και άλλες ειδεχθείς ανομίες και γι' αυτό τους μισούσε δικαιολογημένα ο λαός. Δύο αντίθετοι τύποι της κοινωνίας, οι οποίοι εκπροσωπούσαν τις δύο αυτές τάξεις, ανέβηκαν στο ναό να προσευχηθούν. Ο πρώτος ο νομιζόμενος ευσεβής, έχοντας την αυτάρκεια της δήθεν ευσέβειάς του ως δεδομένη, στάθηκε με έπαρση μπροστά στο Θεό και άρχισε να απαριθμεί τις αρετές του, οι οποίες ήταν πραγματικές. Τις εξέθετε προκλητικότατα εις τρόπον ώστε απαιτούσε από το Θεό να τον επιβραβεύσει γι' αυτές. Για να εξαναγκάσει το Θεό έκανε και αήθη σύγκρισή του με άλλους ανθρώπους και ιδιαίτερα με τον συμπροσευχόμενό του τελώνη.
Αντίθετα ο όντως αμαρτωλός τελώνης συναισθάνεται τη δεινή του κατάσταση και με συντριβή και ταπείνωση ζητεί το έλεος του Θεού. Αυτή η μετάνοιά του τον δικαιώνει μπροστά στο Θεό. Γίνεται δεκτή η προσευχή του, σε αντίθεση με τον υποκριτή Φαρισαίο, ο οποίος όχι μόνο δεν έγινε δεκτή η προσευχή του, αλλά σώρευσε στον εαυτό του περισσότερο κρίμα, εξαιτίας της εγωπάθειάς του.
Οι Πατέρες της Εκκλησίας μας όρισαν να είναι αφιερωμένη η πρώτη Κυριακή του Τριωδίου στη διδακτική αυτή παραβολή του Κυρίου για να συνειδητοποιήσουν οι πιστοί πως η υπερηφάνεια είναι η αγιάτρευτη ρίζα του κακού στον άνθρωπο, η οποία τον κρατά μακριά από την αγιαστική χάρη του Θεού και πως η ταπείνωση είναι το σωτήριο αντίδοτο της καταστροφικής πορείας, που οδηγεί τον άνθρωπο η εγωπάθεια.
Ἦχος γ'. Ἡ Παρθένος σήμερον.
Στεναγμοὺς
προσοίσωμεν, τελωνικοὺς τῷ Κυρίῳ, καὶ αὐτῷ προσπέσωμεν, ἁμαρτωλοὶ ὡς
Δεσπότῃ· θέλει γὰρ τὴν σωτηρίαν πάντων ἀνθρώπων, ἄφεσιν παρέχει πᾶσι
μετανοοῦσι· δι' ἡμᾶς γὰρ ἐσαρκώθη Θεὸς ὑπάρχων Πατρὶ συνάναρχος.
Ἕτερον Κοντάκιον
Ἦχος δ’.
Φαρισαίου
φύγωμεν ὑψηγορίαν, καὶ Τελώνου μάθωμεν, τὸ ταπεινὸν ἐν στεναγμοῖς, πρὸς
τὸν Σωτῆρα κραυγάζοντες· Ἵλαθι μόνε ἡμῖν εὐδιάλλακτε.
Κάθισμα
Ἦχος δ'. Ταχὺ προκατάλαβε.
Ταπείνωσις
ὕψωσε, κατῃσχυμμένον κακοῖς, Τελώνην στυγνάσαντα, καὶ τό, Ἱλάσθητι, τῷ
Κτίστῃ βοήσαντα· ἔπαρσις δὲ καθεῖλεν, ἀπὸ δικαιοσύνης, δείλαιον
Φαρισαῖον, μεγαλορρημονοῦντα· ζηλώσωμεν διὸ τὰ καλά, κακῶν ἀπεχόμενοι.
Ὁ Οἶκος
Ἑαυτοὺς ἀδελφοὶ ἅπαντες ταπεινώσωμεν, στεναγμοῖς καὶ ὀδυρμοῖς τύψωμεν τὴν συνείδησιν, ἵνα ἐν τῇ κρίσει τότε τῇ αἰωνίᾳ, ἐκεῖ ὀφθῶμεν πιστοὶ ἀνεύθυνοι, τυχόντες ἀφέσεως· ἐκεῖ γάρ ἐστιν ὄντως ἡ ἄνεσις, ἣν ἰδεῖν ἡμᾶς νῦν ἱκετεύσωμεν, ἐκεῖ ὀδύνη ἀπέδρα λύπη καὶ οἱ ἐκ βάθους στεναγμοί, ἐν τῇ Ἐδὲμ τῇ θαυμαστῇ, ἧς ὁ Χριστός δημιουργός, Θεὸς ὑπάρχων Πατρὶ συνάναρχος.
Ἑαυτοὺς ἀδελφοὶ ἅπαντες ταπεινώσωμεν, στεναγμοῖς καὶ ὀδυρμοῖς τύψωμεν τὴν συνείδησιν, ἵνα ἐν τῇ κρίσει τότε τῇ αἰωνίᾳ, ἐκεῖ ὀφθῶμεν πιστοὶ ἀνεύθυνοι, τυχόντες ἀφέσεως· ἐκεῖ γάρ ἐστιν ὄντως ἡ ἄνεσις, ἣν ἰδεῖν ἡμᾶς νῦν ἱκετεύσωμεν, ἐκεῖ ὀδύνη ἀπέδρα λύπη καὶ οἱ ἐκ βάθους στεναγμοί, ἐν τῇ Ἐδὲμ τῇ θαυμαστῇ, ἧς ὁ Χριστός δημιουργός, Θεὸς ὑπάρχων Πατρὶ συνάναρχος.
****************************************
ΤΡΙΩΔΙΟ
Τριώδιο ονομάζεται το Λειτουργικό Βιβλίο της Εκκλησίας μας το οποίο περιλαμβάνει τους Ύμνους των Κυριακών, απο την Κυριακή του Τελώνου και του Φαρισαίου μέχρι και το Μεγάλο Σάββατο πρίν την Τελετή της Αναστάσεως. Ονομάζεται έτσι διότι οι περισσότεροι Κανόνες του Όρθρου (πρωινή Ακολουθία) περιέχουν τρείς Ωδές ενώ συνήθως περιέχουν εννέα Ωδές - την 8η και την 9η πάντοτε, ύστερα δε διαδοχικά μία από τις πέντε πρώτες.
Το Τριώδιο τοποθετείται στα Αναλόγια των Ναών μας στον Εσπερινό του Σαββάτου της Κυριακής του Τελώνου και του Φαρισαίου αφού πρώτα ο Πρωτοψάλτης το παραλάβει απο την Εικόνα του Χριστού και το ασπασθεί. Έτσι ανοίγει το Τριώδιο, περίοδος η οποία διαιρείται σε τρείς μικρότερες, δηλ. Κυριακή Τελώνου και Φαρισαίου μέχρι Κυριακή της Τυροφάγου, Καθαρά Δευτέρα μέχρι το Σάββατο Του Λαζάρου και Κυριακή των Βαίων το βράδυ μέχρι το Μεγάλο Σάββατο πρίν την Ανάσταση. Παλαιότερα στην περίοδο του τριωδίου συμπεριλαμβάνονταν και η περίοδος από την Κυριακή του Πάσχα μέχρι την Κυριακή των αγίων πάντων. Αργότερα όμως οι ιερές ακολουθίες της περιόδου αυτής περιελήφθησαν σε ιδιαίτερο λειτουργικό βιβλίο το «Πεντηκοστάριο».
Για την διαμόρφωση του Τριωδίου, όπως το έχει στη χρήση της σήμερα η εκκλησία μας, έπαιξαν ρόλο όλες οι χριστιανικές γενεές από τον 5ο μέχρι τον 15ο αιώνα μ.Χ. (Το πρώτο έντυπο του Τριωδίου εξεδόθη το 1522 μ.Χ. στην Βενετία). Το γεγονός αυτό αποδεικνύεται από τις ασματικές ακολουθίες των εορτών του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά (Β' Κυριακή των Νηστειών), του Οσίου Ιωάννου της Κλίμακος (Δ' Κυριακή των Νηστειών), κ.α. Αποδεικνύεται επίσης από την εισαγωγή του επιτάφιου θρήνου, εγκωμίων, δηλαδή που ψάλλονται στον Επιτάφιο, και από την εισαγωγή των συναξαρίων του Νικηφόρου Καλλίστου του Ξανθόπουλου. Στην διαμόρφωση των ασματικού κύκλου του τριωδίου συνέβαλαν επίσης και διάσημοι υμνογράφοι και μελωδοί της εκκλησίας μας, όπως ο Ρωμανός ο Μελωδός, (βλέπε 1 Οκτωβρίου) και ο Ιωάννης Δαμασκηνός (βλέπε 4 Δεκεμβρίου).
Το τριώδιο περισσότερο από όλα τα εκκλησιαστικά βιβλία που περιέχουν ιερές ακολουθίες οδηγεί τις ψυχές των πιστών τέκνων της ορθοδόξου εκκλησίας στην περισυλλογή και στην κατάνυξη. Για τον λόγο αυτό ονομάζεται και κατανυκτικό τριώδιο. Με τον κύκλο των εορτών του τριωδίου ανανεώνονται τα βιώματα της νηστείας, της εγκράτειας, της μετάνοιας, και της χαρμολύπης.
Οι Κυριακές του Τριωδίου είναι οι εξής:
1. Τελώνου και Φαρισαίου
2. Ασώτου
3. Απόκρεω
4. Τυροφάγου
Η πρώτη εβδομάδα, που τελειώνει την Κυριακή του Ασώτου, λέγεται και Προφωνή ή Προφωνέσιμη, επειδή παλιά προφωνούσαν, δηλαδή διαλαλούσαν ότι άρχιζαν οι αποκριές. Η εβδομάδα αυτή λέγεται και αμόλυτη ή απόλυτη, επειδή τότε οι ψυχές των πεθαμένων βγαίνουν στον Πάνω Κόσμο.
Η δεύτερη εβδομάδα λέγεται Κρεατινή ή της Κρεοφάγου ή Ολόκριγια, επειδή έτρωγαν κρέας και δεν νηστεύουν Τετάρτη και Παρασκευή. Η Κυριακή της εβδομάδας αυτής, η Κυριακή της Απόκρεω, ονομάστηκε έτσι γιατί ήταν η τελευταία μέρα της κρεοφαγίας (από + κρέας) όλης της περιόδου του Τριωδίου.
Η τρίτη εβδομάδα λέγεται Τυρινή ή της Τυροφάγου, επειδή έτρωγαν γαλακτοκομικά προϊόντα. Από τη Δευτέρα, μια εβδομάδα πριν την Καθαρή Δευτέρα, άρχιζε η αποχή από το κρέας και επιβαλλόταν η χρήση τυριού και γαλακτερών σαν ενδιάμεση άσκηση μεταξύ κρεοφαγίας και νηστείας.
*********************************************************************
Τριώδιο ονομάζεται το Λειτουργικό Βιβλίο της Εκκλησίας μας το οποίο περιλαμβάνει τους Ύμνους των Κυριακών, απο την Κυριακή του Τελώνου και του Φαρισαίου μέχρι και το Μεγάλο Σάββατο πρίν την Τελετή της Αναστάσεως. Ονομάζεται έτσι διότι οι περισσότεροι Κανόνες του Όρθρου (πρωινή Ακολουθία) περιέχουν τρείς Ωδές ενώ συνήθως περιέχουν εννέα Ωδές - την 8η και την 9η πάντοτε, ύστερα δε διαδοχικά μία από τις πέντε πρώτες.
Το Τριώδιο τοποθετείται στα Αναλόγια των Ναών μας στον Εσπερινό του Σαββάτου της Κυριακής του Τελώνου και του Φαρισαίου αφού πρώτα ο Πρωτοψάλτης το παραλάβει απο την Εικόνα του Χριστού και το ασπασθεί. Έτσι ανοίγει το Τριώδιο, περίοδος η οποία διαιρείται σε τρείς μικρότερες, δηλ. Κυριακή Τελώνου και Φαρισαίου μέχρι Κυριακή της Τυροφάγου, Καθαρά Δευτέρα μέχρι το Σάββατο Του Λαζάρου και Κυριακή των Βαίων το βράδυ μέχρι το Μεγάλο Σάββατο πρίν την Ανάσταση. Παλαιότερα στην περίοδο του τριωδίου συμπεριλαμβάνονταν και η περίοδος από την Κυριακή του Πάσχα μέχρι την Κυριακή των αγίων πάντων. Αργότερα όμως οι ιερές ακολουθίες της περιόδου αυτής περιελήφθησαν σε ιδιαίτερο λειτουργικό βιβλίο το «Πεντηκοστάριο».
Για την διαμόρφωση του Τριωδίου, όπως το έχει στη χρήση της σήμερα η εκκλησία μας, έπαιξαν ρόλο όλες οι χριστιανικές γενεές από τον 5ο μέχρι τον 15ο αιώνα μ.Χ. (Το πρώτο έντυπο του Τριωδίου εξεδόθη το 1522 μ.Χ. στην Βενετία). Το γεγονός αυτό αποδεικνύεται από τις ασματικές ακολουθίες των εορτών του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά (Β' Κυριακή των Νηστειών), του Οσίου Ιωάννου της Κλίμακος (Δ' Κυριακή των Νηστειών), κ.α. Αποδεικνύεται επίσης από την εισαγωγή του επιτάφιου θρήνου, εγκωμίων, δηλαδή που ψάλλονται στον Επιτάφιο, και από την εισαγωγή των συναξαρίων του Νικηφόρου Καλλίστου του Ξανθόπουλου. Στην διαμόρφωση των ασματικού κύκλου του τριωδίου συνέβαλαν επίσης και διάσημοι υμνογράφοι και μελωδοί της εκκλησίας μας, όπως ο Ρωμανός ο Μελωδός, (βλέπε 1 Οκτωβρίου) και ο Ιωάννης Δαμασκηνός (βλέπε 4 Δεκεμβρίου).
Το τριώδιο περισσότερο από όλα τα εκκλησιαστικά βιβλία που περιέχουν ιερές ακολουθίες οδηγεί τις ψυχές των πιστών τέκνων της ορθοδόξου εκκλησίας στην περισυλλογή και στην κατάνυξη. Για τον λόγο αυτό ονομάζεται και κατανυκτικό τριώδιο. Με τον κύκλο των εορτών του τριωδίου ανανεώνονται τα βιώματα της νηστείας, της εγκράτειας, της μετάνοιας, και της χαρμολύπης.
Οι Κυριακές του Τριωδίου είναι οι εξής:
1. Τελώνου και Φαρισαίου
2. Ασώτου
3. Απόκρεω
4. Τυροφάγου
Η πρώτη εβδομάδα, που τελειώνει την Κυριακή του Ασώτου, λέγεται και Προφωνή ή Προφωνέσιμη, επειδή παλιά προφωνούσαν, δηλαδή διαλαλούσαν ότι άρχιζαν οι αποκριές. Η εβδομάδα αυτή λέγεται και αμόλυτη ή απόλυτη, επειδή τότε οι ψυχές των πεθαμένων βγαίνουν στον Πάνω Κόσμο.
Η δεύτερη εβδομάδα λέγεται Κρεατινή ή της Κρεοφάγου ή Ολόκριγια, επειδή έτρωγαν κρέας και δεν νηστεύουν Τετάρτη και Παρασκευή. Η Κυριακή της εβδομάδας αυτής, η Κυριακή της Απόκρεω, ονομάστηκε έτσι γιατί ήταν η τελευταία μέρα της κρεοφαγίας (από + κρέας) όλης της περιόδου του Τριωδίου.
Η τρίτη εβδομάδα λέγεται Τυρινή ή της Τυροφάγου, επειδή έτρωγαν γαλακτοκομικά προϊόντα. Από τη Δευτέρα, μια εβδομάδα πριν την Καθαρή Δευτέρα, άρχιζε η αποχή από το κρέας και επιβαλλόταν η χρήση τυριού και γαλακτερών σαν ενδιάμεση άσκηση μεταξύ κρεοφαγίας και νηστείας.
*********************************************************************
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου