Η ΑΝΑΛΗΨΗ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΙΕΡΟ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟ

Συμφιλίωση με τον Θεό.

    Κατά το γεγονός της αναλήψεως, πραγματοποιήθηκε στη πράξη η συμφιλίωση του Θεού με το ανθρώπινο γένος. Διαλύθηκε η παλιά έχθρα, τελείωσε ο μακροχρόνιος πόλεμος. Κι αυτό συνέβαινε έως τώρα, όχι επειδή μισούσε ο Θεός, αλλά επειδή ο άνθρωπος ήταν αδιάφορος και αχάριστος. Και τώρα, η αλλαγή δεν έγινε εξαιτίας των δικών μας κατορθωμάτων ή επειδή αλλάξαμε στάση και συμπεριφορά, αλλά λόγω της αγάπης και του ενδιαφέροντος του Θεού. Δεν παρακαλέσαμε εμείς τον Θεό, αλλά αυτός μας παρακάλεσε! Εμείς, που άδικα οργιζόμασταν μαζί του, δεν ζητήσαμε τίποτα. Αυτός, που δίκαια αγανακτούσε, μας παρακάλεσε. «Υπέρ Χριστού γαρ πρεσβεύομεν, ως του Θεού παρακαλούντος δι’ ημών» (Β΄ Κορ. 5,20). Αυτός περιφρονήθηκε και αυτός παρακαλεί! Να τι σημαίνει Θεός· τι σημαίνει φιλάνθρωπος πατέρας. Στην Παλαιά Διαθήκη ο Θεός ομολογεί ότι «μετανόησε που έκανε τον άνθρωπο» (Γεν. 6,7). Κι όμως στο 6,13 της Γενέσεως λέγει· «Καιρός παντός ανθρώπου ήκει προς με». Δηλαδή δεν μισεί τον άνθρωπο αλλά την κακία.

Προαγωγή και θέωση

    Τώρα στην ανάληψη, εμείς που δεν ήμασταν άξιοι να κατοικούμε στον παράδεισο, εμείς που στο τέλος καταντήσαμε να μη αξίζουμε ακόμη και να ζούμε εδώ στη γη, μ’ αποτέλεσμα να γίνει ο κατακλυσμός και να χαθεί όλο το ανθρώπινο γένος εκτός της οικογενείας του Νώε, εμείς τώρα οι ανάξιοι ανεβαίνουμε στον ουρανό. Τα χερουβίμ, παλαιά, φυλάγανε τον παράδεισο για να μη μπούμε ξανά και τώρα εμείς τα υπερβαίνουμε. Η ανθρώπινη φύση, στο πρόσωπο του Χριστού, έτυχε τιμής που δεν έτυχε η φύση των αγγέλων. Ο Θεός έγινε άνθρωπος. Δεν έγινε άγγελος. Ενώθηκε μόνο με την ανθρώπινη φύση. Και οι άγγελοι δεν ζηλεύουν γι’ αυτό αντίθετα χαίρονται. Διότι χαρά των αγγέλων είναι η προκοπή μας και πόνος τους η εξαθλίωση μας.

Ο Χριστός μεσίτης

    Για την αλλαγή αυτή οφείλουμε ευγνωμοσύνη στον Χριστό. Αυτός έγινε μεσίτης. Ούτε άγγελος ούτε άνθρωπος αλλά αυτός ο ίδιος. Ο Θεός ήταν οργισμένος με μας· και εμείς τον μισούσαμε. Και μας συμφιλίωσε ο υιός του. Πως μας συμφιλίωσε; Δεχόμενος την τιμωρία που έπρεπε να επιβάλει σε μας. «Εξηγόρασεν εκ της κατάρας του νόμου γενόμενος υπέρ ημών κατάρα» (Γαλ. 3,13). Δέχθηκε την τιμωρία του ουρανού, δέχθηκε και τις προσβολές των ανθρώπων. «Οι ονειδισμοί των ονειδιζόντων σε επέπεσον επ’ εμέ» (Ψαλμ. 68,10). Δεν σταμάτησε να κάνει τα πάντα· και να παθαίνει και να φροντίζει ώσπου ανέβασε κοντά στο Θεό τον εχθρό και αντίπαλό του και τον έκανε φίλο του. Πολλές φορές μιλάμε για τη μεσιτεία της Παναγίας και των αγίων και ξεχνάμε ότι μεσίτης πάνω απ’ όλους τους αγίους είναι ο ίδιος Χριστός. Αυτός ως άνθρωπος συνεχώς μεσιτεύει για μας τους ελεεινούς αδελφούς του. Αυτός διατελεί «πάντοτε ζων εις το εντυγχάνειν υπέρ αυτών» (Εβρ. 7,25).

Η ανθρώπινη φύση του Χριστού ως απαρχή

    Όπως ακριβώς παίρνουμε κάτι από τη σοδειά μας και το προσφέρουμε στο Θεό, για να τον ευχαριστήσουμε και να ευλογήσει όλη τη σοδειά μας, έτσι ακριβώς και ο Χριστός την ανθρώπινη φύση που προσέλαβε στη μήτρα της παρθένου Μαρίας την κάνει προσφορά στο Θεό, για να ευλογηθεί όλο το ανθρώπινο γένος.

    Γιατί δεν ανέβασε στον ουρανό όλο το ανθρώπινο γένος; Γιατί στην προσφορά δεν προσφέρουμε το σύνολο αλλά μέρος του συνόλου. Και το μέρος ευλογεί το σύνολο. Το ίδιο βέβαια γίνεται και με το κακό. «Μικρά ζύμη όλο το φύραμα ζυμοί» λέγει ο Παύλος (Α΄ Κορ. 5,6). Γι’ αυτό όταν αμάρτησε ο αιμομείκτης στην Κόρινθο επέπληξε όλους τους χριστιανούς που τον ανέχθηκαν. Γιατί μέσω της ανεκτικότητάς τους κινδύνευε όλη η χριστιανική κοινότητα της Κορίνθου να διαφθαρεί. Εκτός τούτου για ν’ ανεβεί όλο το ανθρώπινο γένος στον ουρανό πρέπει να πιστεύσει ο καθένας στον Χριστό, να μετανοήσει και έτσι να οικειοποιηθεί την ευλογία της απαρχής.

    Γιατί δεν προσέφερε τον πρωτόπλαστο; Γιατί ήταν σάπιος. Ο Αδάμ είναι που άκουσε «γη ει και εις γην απελεύση» (Γεν. 3,19). Δεν είναι απαρχή ο σάπιος καρπός· είναι προσφορά Κάιν. Απαρχή είναι ο εκλεκτός καρπός. Ο Χριστός, ο νέος Αδάμ, είναι απαλλαγμένος από κάθε αμαρτία και συνεπώς ως πνευματικός γενάρχης του ανθρωπίνου γένους είναι η απαρχή. Ο Χριστός αντίθετα από τον Αδάμ άκουσε· «κάθου εκ δεξιών μου έως αν θω τους εχθρούς σου υποπόδιον των ποδών σου» (Ψαλμ.109). Έπειτα στο βιβλίο της Παλαιάς Διαθήκης, το Λευϊτικό (19,23-25), λέγει· «τρία χρόνια δεν θα θεωρείς καθαρό τον καρπό του δένδρου που φύτεψες. Τον τέταρτο χρόνο ο καρπός θα είναι κατάλληλος για τον κύριο». Όχι ο πρώτος λοιπόν αλλά ο ώριμος είναι η απαρχή. Για να είσαι εκλεκτός πρέπει και να ωριμάσεις.

    Ο Χριστός βγήκε από τον Άδη το κατώτερο σημείο. Ανέβηκε στους ουρανούς. Στάθηκε μαζί με τους αγγέλους. Εν τέλει τους ξεπέρασε κι αυτούς. Ξεπέρασε τα Χερουβίμ, τα Σεραφίμ, τις αρχές, τις εξουσίες, και τα’ άλλα τάγματα των αγγέλων κι έφθασε στο θρόνο του Θεού. Στο ανώτερο σημείο.

Κατάντια ανθρώπων

    Ενώ πλασθήκαμε από το Θεό «κατ’ εικόνα και ομοίωσή του», ο άνθρωπος δεν πρόσεξε και «εν τιμή ων παρασυνεβλήθη τοις κτήνεσι τοις ανοήτοις, και ωμοιώθη αυτοίς». Το να γίνει δε κάποιος σαν τα ζώα, είναι σαν να έγινε χειρότερος απ’ αυτά. Διότι το να σέρνεται ένα φίδι είναι φυσικό. Το να σέρνεται όμως ένας αετός είναι η εσχάτη κατάπτωση. Κι αν αυτό ισχύει γι’ αυτά που έχουν την ίδια φύση, δηλαδή είναι ζώα, πόσο μάλλον ισχύει όταν ο έλλογος άνθρωπος κατεβαίνει στο επίπεδο των αλόγων ζώων. Μερικές δε φορές ο άνθρωπος γίνεται και χειρότερος των ζώων. Έτσι ο Ησαΐας λέγει· «έγνω βους τον κτησάμενον, και όνος την φάτνη του κυρίου αυτού· Ισραήλ δε με ουκ έγνω» (Ησαΐας 1,3). Γίναμε πιο ανόητοι και από τα πουλιά. «Τρυγών και χελιδών, στρουθία αγρού έγνωσαν καιρούς εισόδου αυτών· ο δε λαός μου ουκ έγνωσαν τα κρίματά μου» (Ιερ. 8,7). Χάσαμε τόσο το μπούσουλά μας, που για να μας συνετίσει ο Κύριος μας βάζει διδασκάλους τα έντομα. «Πορεύθητι προς τον μύρμηκα, και ζήλωσον τας οδούς αυτού» (Παροιμ. 6,6). Γίναμε πιο αναίσθητοι και από τις πέτρες. «Ακούσατε φάραγγες και τα θεμέλια της γης, ότι κρίσις τω Κυρίω προς τον λαόν αυτού». Επειδή δεν μας έχει εμπιστοσύνη, βάζει μάρτυρες τα εντελώς άψυχα και νεκρά στοιχεία της γης. Γίναμε ίσοι ακόμη και με τα φίδια. «Θυμός γαρ αυτοίς κατά την ομοίωσιν του όφεως· ιός ασπίδος υπό τα χείλη αυτών» (Ψαλμ. 57,4).

    Συνοψίζοντας, λοιπόν, κατά την Γραφή είμαστε πιο αναίσθητοι από τα γαϊδούρια και τα βόδια, πιο ανόητοι από τα τρυγόνια, πιο άμυαλοι και από τα μυρμήγκια, πιο αναίσθητοι από τις πέτρες, ίσοι με τα φίδια. Και το χειρότερο παιδιά του διαβόλου (Ιω. 8,44). Κι όμως εμείς οι κατώτεροι των ζώων, οι αναισθητώτεροι των πετρών, τα παιδία του διαβόλου, με την ανάληψη του Χριστού γίναμε ανώτεροι κι από τους αγγέλους.

(Περιληπτική διασκευή, ορισμένων σημείων, της Α΄ ομιλίας του ι. Χρυσοστόμου «Εις την ανάληψιν του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού». Ε.Π.Ε. 36,200 και εξής.)

ΜΕΛΕΤΙΟΣ ΑΠ. ΒΑΔΡΑΧΑΝΗΣ
ΑΡΧΙΜΑΝΔΡΙΤΗΣ